10 lutego 2022

Wystawa o historii kobiet w Goczałkowicach

Zapraszamy do odwiedzenia wystawy pn.: „60 NA 100. Sąsiadki. Głosem kobiet o powstaniach śląskich i plebiscycie.” w Goczałkowicach Zdroju.
Zwiedzanie wystawy jest możliwe codziennie od 8 lutego do 3 marca 2022 roku w holu pawilonów uzdrowiskowych,  w godzinach od 16.00-19.00 (wejście od strony ulicy Uzdrowiskowej).

Oprowadzania kuratorskie dla kuracjuszy:
10.02.22 (czwartek) 10.00-13.00
24.02.22 (czwartek) 10.00-13.00
03.03.22 (czwartek) 10.00-13.00
Wstęp tylko w maseczkach z zachowaniem dystansu.

Dodatkowo 19 lutego (sobota) odbędą się o godzinie 11.00 i 15.00 weekendowe oprowadzania po wystawie, po których zapraszamy do Pawilonu Wrzos na wykłady o wystawie, wzbogacone projekcją filmową oraz prezentacją kilku wybranych Goczałkowiczanek.
Szczegółowe informacje na ten temat zostaną zamieszczone w osobnym wydarzeniu na profilu FF„Sąsiadki”.

Wystawa „60 na 100. SĄSIADKI. Głosem Kobiet o powstaniach śląskich i plebiscycie„, przedstawia w skali 1:1 trzydzieści bohaterek z przełomu XIX i XX wieku, związanych z historią regionu. Poświęcona mało znanym bohaterkom wypełnia lukę w opowiadaniu historii Górnego Śląska, gdzie nieobecność kobiet nie jest przypadkowa. Tradycyjnie opowiadana historia nie dostrzega zbyt wielu kobiet. Wolelibyśmy myśleć, że historia nie ma płci i zapewne tak jest. Jednak dominującymi postaciami opisów historycznych są mężczyźni. Wystawa Sąsiadki przełamuje ten kanon. Spojrzenie na wielką i małą historię oczyma kobiet powoduje, że inaczej rozkładamy akcenty. Uruchamiamy opowiadanie o tym, co nie tylko nieznane, ale czasem wyparte i schowane głęboko w kobiecej zbiorowej i niestety – niewypowiedzianej – pamięci. Wojna, czy powstanie zapamiętane przez kobiety, to obraz inny niż męskie wspomnienie. Codzienność, drugi plan „wielkiej historii” przez lata wydawał się tematem mało ważnym dla badaczy, muzealników, czy interpretatorów dziedzictwa. A nawet dla samych kobiet, przez pokolenia. Dlatego nie przeczytacie o bohaterkach wystawy w podręcznikach do historii. W wielu oczach nadal  nie jest bohaterstwem samotne zajmowanie się domem, wychowanie czeladki dzieci, bycie powstanką, sanitariuszką, kurierką, czy mówczynią propagandowych wieców, albo np. lekarką frontową, czy liderką ruchu kobiecego

Wystawa ma charakter popularyzatorski, pokazuje poprzez postacie wybranych liderek, ale także bohaterek drugiego planu, jak ważna była organiczna praca kobiet w naszym regionie oraz w jak niewielkim stopniu jest doceniona. Tymczasem zasługi kobiet na polu więziotwórczym, edukacyjnym, czy społeczno-kulturowym są nie do przecenienia.
Można, nawiązując do współczesności, powiedzieć, że w ten sposób „torowały (one) kolejnym pokoleniom (nam) drogę aktywności w górnośląskim życiu publicznym, w tym tak bardzo niełatwym dla kobiet, patriarchalnym, męskim środowisku, ubogim w warstwy inteligencji”.

Wystawa SĄSIADKI jest częścią wieloletniego projektu, zapoczątkowanego w 2019 roku w Centrum Dziedzictwa Regionalnego Instytutu Kultury w Katowicach (obecnie Instytutu Myśli Polskiej im. W. Korfantego), którego celem jest wprowadzenie do głównego nurtu opowieści o historii Górnego Śląska postaci kobiecych. Wydaje się, że dzięki nowoczesnej formie wystawa się podoba i wciąż jest przyczynkiem do odkrywania lokalnie zapomnianych bohaterek wszędzie tam, gdzie jest aktualnie pokazywana. Tym razem będzie to świetna okazja do przypomnienia kilku Goczałkowiczanek.

Wystawa daje przyczynek do snucia opowieści o rozwijających się i zmieniających formach uczestnictwa kobiet w kulturze, polityce, gospodarce i życiu społecznym naszego regionu i Europy.
SASIADKI, to „brakująca opowieść” o górnośląskich emancypantkach, siłaczkach, kobietach dla których ani granice kulturowe, ani polityczne, ani zaborowe, ani granice państw nie były przeszkodą, aby stawać się sąsiadkami, budować kobiece sąsiedztwo. Inne od męskiego.

Kuratorka wystawy: dr Małgorzata Tkacz-Janik
Autorka memów: Marta Frej


Prezentowane postaci:

  1. Balasowa Albina (1899-1977)
  2. Bramowska Józefa (1860-1942)
  3. Dombkowa Teodora (1874-1950)
  4. Giżycka Janina (1887-1937)
  5. Golaszowa Petronela (1851-1935)
  6. Gruchlikowa Maria (1892-1982)
  7. Hager Karolina (1861-1941)
  8. Jordan-Łowińska Wanda (1900-1959)
  9. Kłuszyńska Dorota (Dora) (1876-1952)
  10. Koniarkowa  Zofia (1876-1963)
  11. Korfantowa Elżbieta (1882-1966)
  12. Kujawska Rajda Maria (1893- 1948)
  13. Ligoniowa Wanda (1884 – 1953)
  14. Maciejowska Paulina (Pola) (1899-1920)
  15. Markowa Jadwiga (1885-1939/1945)
  16. Miglancowa Monika (1883-?)
  17. Niegolewska Wiktoria (1872 – 1927)
  18. Ogórkówna Matylda (1897-1940)
  19. Omańkowska Janina (1859-1927)
  20. Parys Klara (1898-1979)
  21. Pojdowa Florentyna (1883-1958)
  22. Rokicka-Niedbalska Antonina (1893-1973)
  23. Różanowiczowa Maria (1886-1981)
  24. Stęślicka Halina (1897-1956)
  25. Szymkowiak Bronisława (1896-1975)
  26. Szyperska Aleksandra (1865-1938)
  27. Wojciechowska-Sołowijowa Halina (1894-1984)
  28. Wolnik Aniela (1900-1957)
  29. Zarzycka–Ręgorowicz Olga (1900-1986)
  30. Żnińska Janina (1871-1949)

Dodatkowym materiałem edukacyjnym może być film o 5 posłankach Sejmu Śląskiego.
Film zamieszczony na koncie IMP na portalu You Tube. Poniżej link: https://youtu.be/wsi-7Nu0Q28

Partnerzy:
Uzdrowisko Goczałkowice Zdrój
Muzeum Regionalne Goczałkowic Zdroju