Wystawa fotografii ilustruje wybrane zwyczaje i obrzędy, praktykowane w tej części historycznej ziemi górnośląskiej, która leży obecnie w granicach administracyjnych województwa śląskiego i opolskiego. Wystawa prezentuje współczesne i archiwalne zdjęcia, promujące bogactwo kulturowe tego terenu.
Wystawa jest pokłosiem etnograficznych badań terenowych i dokumentacji fotograficznej, które zostały podjęte w projekcie Mapa Obrzędowa Górnego Śląska.
Przez 18 miesięcy zespół 10 badaczy odwiedzili setki miejscowości w województwie śląskim i opolskim. Przejechał prawie 10 000 kilometrów, by prowadzić prace nad dokumentacją zwyczajów i obrzędów dorocznych występujących na terenie Górnego Śląska.
Projekt realizowany był przez Regionalny Instytut Kultury w Katowicach (obecnie Regionalny Instytut im. Wojciecha Korfantego), przy wsparciu partnera strategicznego – Muzeum Śląskiego w Katowicach, a także partnerów: Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu i Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Efektami badań są:
- strona internetowa z interaktywną mapą i kalendarzem, na której odnaleźć można konkretne obrzędy: www.mapaobrzedowa.pl,
- mobilna wystawa fotografii (którą można wynająć)
- bezpłatna publikacja popularno-naukowa „Czas niezwykły. Obrzędowość doroczna na Górnym Śląsku” dostępna w wersji drukowanej (nakład ograniczony) i on-line.
Warto zaznaczyć, że podobne wydawnictwo dotyczące badanego terenu nie zostało wydane w ostatnich kilkudziesięciu latach. Publikacja ukazuje współczesny obraz obrzędowości górnośląskiej, jej kondycji i aktualnego występowania w terenie, przy jednoczesnym odwołaniu do fotografii archiwalnych.
Badanie i prace dokumentacyjne prowadzone były na terenie województwa śląskiego i opolskiego i dotyczyły żywych do dziś zwyczajów i obrzędów dorocznych. Celem badań było ukazanie skali zmian, jakie zaszły na historycznej ziemi górnośląskiej na przestrzeni ostatnich lat oraz pokazanie motywacji przyświecającej społecznościom pielęgnującym lokalne tradycje.
W ramach projektu wykonano rozbudowaną dokumentację fotograficzną poświęconą obrzędowości górnośląskiej. Szczególną uwagę skupiono na 5 zwyczajach: Bożym Ciele (dywanach kwietnych), procesjach agrarnych (pieszych, konnych, w intencji), Klekotaniu, Wodzeniu niedźwiedzia i Mikołajach. W kilkudziesięciu wybranych miejscowościach, w których te zwyczaje są praktykowane przeprowadzono badania kwestionariuszowe z dawnymi i obecnymi członkami grup obrzędowych.
Mapa Obrzędowa Górnego Śląska to:
- prawie 10 tysięcy kilometrów w podróży
- 461 wyselekcjonowanych zdjęć
- 100 badań kwestionariuszowych
- 66 udokumentowanych obrzędów
- 10 badaczy
- 7 materiałów filmowych
Wynajem wystawy:
Wystawę można wypożyczyć z siedziby Instytutu przy ul. Teatralnej 4 w Katowicach. Zapraszamy do kontaktu m.in. szkoły, muzea, domy kultury oraz inne ośrodki zainteresowane tematyką prezentacji. Szczegółowe informacje można uzyskać wysyłając maila na adres: a.lysko@instytutkorfantego.pl lub kontaktując się telefonicznie: +48 32 201 77 70.
Dane techniczne:
Liczba plansz: 9 lub 10 (w zależności od formy montażu) / wymiary plansz: 200 cm x 80 cm / sposób prezentacji: standy.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Partner strategiczny Muzeum Śląskie
