9 października zakończyła się organizowana przez Instytut, dwudniowa ogólnopolska konferencja PAKT DLA MŁODYCH, podsumowująca ostatnią edycję programu „Bardzo Młoda Kultura 2023-2025” w woj. śląskim, pełna refleksji nad przyszłością edukacji kulturalnej w Polsce. Pałac Młodzieży w Katowicach stał się przestrzenią pełną energii, wymiany doświadczeń i inspirujących rozmów o tym, jak młodzi ludzie mogą aktywnie współtworzyć kulturę.
8 października – dzień pierwszy
Rozmowy o edukacji, podmiotowości i dobrej praktyce
Pierwszy panel pt. „Edukacja kulturalna w strategiach rozwoju” zgromadził przedstawicieli instytucji publicznych i samorządów: Senator Rzeczypospolitej Polskiej Halinę Biedę, Michała Rydzewskiego – Zastępcę Dyrektora Narodowego Centrum Kultury ds. Profesjonalizacji i Wsparcia Sektora Kultury oraz Stypendiów, Rafała Adamczyka – Członka Zarządu Województwa Śląskiego oraz Waldemara Bojaruna, Wiceprezydenta Miasta Katowice. Dyskusję moderowała Dorota Pociask-Frącek, Dyrektor Instytutu im. Wojciecha Korfantego. Rozmowy dotyczyły miejsca edukacji kulturalnej w politykach rozwojowych oraz sposobów trwałego wspierania działań młodzieżowych w kulturze.
W kolejnych wystąpieniach uczestnicy mogli posłuchać Marka Sztarka z Dolnośląskiego Laboratorium Kultury Ośrodka Kultury i Sztuki we Wrocławiu, który w prezentacji pt. „Animacja z młodym” wskazywał, jak ważne jest tworzenie przestrzeni do wspólnego działania młodych i dorosłych animatorów. W panelu „Droga młodego animatora” eksperci: Anna Jermacz – Kierownik Działu Programów Dotacyjnych Narodowego Centrum Kultury, Monika Goetzendorf-Grabowska z Polskiego Komitetu Międzynarodowego Stowarzyszenia Wychowania przez Sztukę InSEA, dr hab. prof. UKEN Beata Cyboran z Instytutu Sztuki i Designu oraz moderator dyskusji Marek Sztark dzielili się doświadczeniami pracy z młodzieżą, pokazując różne ścieżki rozwoju w sektorze kultury.
Inspirującym akcentem było wystąpienie Tomasza Włodarskiego, dyrektora Małopolskiego Instytutu Kultury w Krakowie, który zaprezentował „Kompas edukacji kulturowej młodych” – narzędzie pomagające zrozumieć potrzeby młodych uczestników kultury. Następnie w panelu „Ścieżka projektowa. Dobre praktyki w kulturze” rozmówcy: Ewa Kokot z Domu Oświatowego Biblioteki Śląskiej, Tomasz Ignalski z Fundacji Herbateka, Justyna Szymańska z Fundacji Civis Polonus, Maciej Zygmunt z Instytutu im. Wojciecha Korfantego przedstawili przykłady lokalnych inicjatyw realizowanych w ramach Bardzo Młodej Kultury.
W kolejnej części o znaczeniu dobrostanu młodych w kontekście działań artystycznych mówiła Aleksandra Malczyk, dyrektorka Centrum Kultury i Promocji ARTeria w Ornontowicach, a panel „O (nie)podmiotowym uczestnictwie młodych w kulturze”, gdzie rolę moderatora pełnił Dawid Micyk – wiceprzewodniczący Rady Młodzieżowego Sejmiku Województwa Śląskiego, wypełniły głosy Młodzieżowych Radnych Sejmiku Województwa Śląskiego – autentyczne, krytyczne i pełne zaangażowania.
Zwieńczeniem pierwszego dnia konferencji był koncert Estrady Regionalnej „Równica” z Ustronia, która oczarowała publiczność żywiołowym tańcem i śpiewem Śląska Cieszyńskiego oraz występ studentek specjalności Rytmika z Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach do utworu Henryka Mikołaja Góreckiego „Amen” z udziałem i według choreografii dr hab. Barbary Dutkiewicz, prof. AM, który stanowił symboliczne połączenie tradycji i współczesnej ekspresji młodych artystek.
9 października – dzień drugi
Przyszłość, współpraca i nowe modele w kulturze
Drugi dzień konferencji rozpoczął się wystąpieniem Aleksandry Szymańskiej, dyrektorki Centrum Rozwoju Przemysłów Kreatywnych, która opowiedziała o przyszłości kultury w kontekście przemysłów kreatywnych, innowacji i nowych modeli współpracy z młodymi dorosłymi.
Kolejny panel – „W sieci znaczeń: od mitów do praktyki edukacyjnej w kulturze” – zgromadził operatorów programu Bardzo Młoda Kultura z różnych regionów Polski: Macieja Ratajczyka, dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury w Goleniowie, Magdalenę Różycką z Mazowieckiego Instytutu Kultury oraz Wojciecha Golemana z Centrum Spotkania Kultur w Lublinie, którzy wymieniali się doświadczeniami z pracy w lokalnych społecznościach. Następnie Aleksandra Latocha mówiła o balansie między swobodą a strukturą we wspieraniu młodzieżowych projektów. Z kolei w panelu „Partnerstwa Lokalne – inwestycja w korzyści?” przedstawiono przykłady skutecznej współpracy między instytucjami, samorządami i młodzieżą. Dyskusję moderował Aleksander Lysko, a udział w niej wzięli m.in. przedstawiciele Żywca, Czeladzi i Ustronia: realizatorzy programu „Bardzo Młoda Kultura” z województwa śląskiego – Lilianna Pleńkowska i Lidia Lach z Klubu Środowiskowego MCK „Papiernik” w Żywcu, Paweł Sztefek – Burmistrz Miasta Ustroń i Wiktoria Kopyciok z Estrady Regionalnej „Równica” im. Renaty Ciszewskiej, a także Agnieszka Pietraszko z Centrum Usług Społecznych w Czeladzi.
Ostatni panel konferencji – „O wartościach niezawodowej edukacji młodych poprzez kulturę” – był poświęcony przede wszystkim najnowszej publikacji Instytutu im. Wojciecha Korfantego pod tym samym tytułem, która podsumowuje minioną, trzyletnią edycję programu „Bardzo Młoda Kultura 2023-2025” w woj. śląskim oraz roli kultury w kształtowaniu postaw, kompetencji i wrażliwości społecznej młodzieży. Głos zabrali przedstawiciele szkół, uczelni i instytucji kultury –Kacper Lemiesz z Liceum Sowizdrzała, Aleksandra Gorzelik z Regionalnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli „WOM” w Katowicach, dr hab. Bogusław Dziadzia z Instytutu Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego. Dyskusję moderował Maciej Zygmunt z Instytutu im. Wojciecha Korfantego.
Zwieńczeniem „Paktu dla Młodych” był koncert artysty hip-hopowego o pseudonimie FOR3M, który zaprezentował repertuar inspirowany klasyką gatunku, łącząc tradycję oldschoolowego brzmienia z nowoczesnym podejściem. To muzyczne zakończenie idealnie oddało ducha wydarzenia: autentyczność, energię i głos młodego pokolenia w kulturze.
Dwa dni, które łączą pokolenia
Konferencja „Pakt dla Młodych” pokazała, że kultura tworzona przez młodych to nie tylko działania artystyczne, lecz także ważny głos w debacie o przyszłości społeczeństwa. Wydarzenie w Katowicach potwierdziło, że inwestowanie w edukację kulturową to inwestowanie w zaangażowanie, kreatywność i odpowiedzialność kolejnych pokoleń.
Dziękujemy wszystkim za udział!
Projekt dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury: „Bardzo Młoda Kultura 2023–2025”, którego regionalnym operatorem w woj. śląskim jest Instytut im. Wojciecha Korfantego.
