W poniedziałek, 17 czerwca 2024, odbyło się pierwsze spotkanie w ramach organizowanego przez Instytut im. Wojciecha Korfantego III Forum WOKÓŁ PARKÓW KULTUROWYCH.
Wizyta studyjna, zorganizowana przez Centrum Dziedzictwa Kulturowego naszego Instytutu, miała miejsce w Rybniku i Raciborzu. Wizyta obejmowała porównawczo problematykę obszarowej ochrony zabytków (tzw. parki kulturowe) na przykładzie tych dwóch miast.
Otwarcie wizyty odbyło się w nowo otwartej Galerii Sztuki Rzeczna w Rybniku. Atrakcyjny program, międzyśrodowiskowy, ekspercko-branżowy skład zaproszonych gościń i gości oraz dwa spacery prowadzone przez specjalistów posłużyły – jak się okazało – bardzo potrzebnej wymianie doświadczeń.
Uczestników w Rybniku powitał Prezydent Miasta Piotr Kuczera, oprowadzał dr inż. arch. Henryk Mercik, Miejski Konserwator w Rybniku, z kolei w Raciborzu – Maria Olejarnik, Miejska Konserwator Zabytków.
W wydarzeniu wzięli udział eksperci różnych dziedzin, przedstawiciele samorządów miejskich, reprezentantki katowickiego oddziału Narodowego Instytutu Dziedzictwa, współtwórca pierwszego w Polsce Parku Kulturowego „Miasto Tkaczy” (2004) w Zgierzu – Arkadiusz Bogusławski oraz jeden z autorów publikacji podsumowującej kilkanaście lat funkcjonowania Parków Kulturowych, dr Andrzej Siwek („Parki Kulturowe – szanse i zagrożenia”). Wśród uczestników warto wymienić także radną Sejmiku Śląskiego, członkinię Komisji Kultury Barbarę Gadomską oraz dziennikarzy z mediów lokalnych i ogólnopolskich zainteresowanych praktyczną stroną ochrony dziedzictwa, w szczególności ochroną konserwatorską, jaką oferują parki kulturowe.
– III Forum ma pokazać ogromny potencjał tej formy ochrony zabytków, polegający na całościowym dbaniu o duży obszar. Wydaje się bowiem, że w miastach i na terenach poprzemysłowych aż prosi się o tak rozumianą ochronę. Dzięki zastosowaniu narzędzia parku kulturowego można zachować dla następnych pokoleń historię industrializacji wraz ze współczesnymi konsekwencjami. Jednocześnie tereny te nie powinny być skansenami, ani gettami konserwatorskimi, tylko żyjącymi, funkcjonalnymi fragmentami miast. Tymczasem parki kulturowe budzą wiele obaw, gdyż ustawa ogranicza się często do zakazów i kar. To budzi nieufność potencjalnych interesariuszy tych obszarów. Parki nie powstają więc na terenach silnie zurbanizowanych i gęsto zaludnionych. Chcemy trend ten nieco odwrócić, przygotowując oddolne rekomendacje – podkreśla dr Małgorzata Tkacz-Janik z Instytutu im. Wojciecha Korfantego.
Partnerami projektu są: Miasto Rybnik, Miasto Racibórz, Galeria Sztuki Rzeczna w Rybniku
Patronat: Narodowy Instytut Dziedzictwa
_______________
Zdjęcia: Irena Kontny