Projekt „ODRArium + SIZE. Społeczne Inicjacje Zasobów Etno” | Pławniowice | 13.06

13 czerwca 2024 w pobliżu okazałego kompleksu pałacowo-parkowego Ballestremów w Pławniowicach odbyło się kolejne spotkanie projektu „ODRArium + SIZE”.

Obecnie budynki wraz z otoczeniem funkcjonują jako Ośrodek Edukacyjno-Formacyjny diecezji gliwickiej, z którym uzgodniliśmy partnerstwo projektowe.

Spotkanie składało się z dwóch części. Najpierw zwiedziliśmy prywatne muzeum Leonarda Seichtera przy ulicy Gliwickiej 43 (dostępne do zwiedzania po umówieniu telefonicznym).

Oprowadzając nas po wnętrzu szczelnie zapełnionym zabytkowymi przedmiotami, śladami genius loci, pan Seichter pokazał nam m.in. żeliwny kałamarz, odlany w gliwickiej hucie z inskrypcją na spodzie mówiącą o tym, iż został on niegdyś darowany jako prezent przez hrabiego Ballestrema. Kustosz i właściciel tego niezwykłego muzeum jest Ślązakiem, zbieraczem i pasjonatem historii Pławniowic, członkiem Stowarzyszenia Miłośników Śląskiej Porcelany i Widokówki, autorem historyzującego albumu o miejscowości. Niezmiernie cieszy nas fakt, iż zgodził się wziąć udział w naszym projekcie.

Spotkanie, dzięki współpracy z członkinią oddziału Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców woj. śląskiego – panią Eweliną Klaką, odbyło się w budynku OSP, w sali użyczanej m.in. NGO-som. W rozmowie o zapomnianym dziedzictwie Pani Ewelina przypomniała o dawnych pławniowickich karnawałach. W tradycji niemieckiej Karneval lub Fasching opisują tzw. „piątą porę roku”, która tradycyjnie rozpoczyna się 11 listopada o godzinie 11:11 i trwa do Środy Popielcowej.  Kulminacyjnym momentem karnawału jest tydzień rozpoczynający się od babskiego combru  („babskiego czwartku”), a kończący się w Środę Popielcową. W poniedziałek, znany jako Rosenmontag, w Pławniowicach odbywały się huczne zabawy w domu ludowym. Tradycja przetrwała II WŚ, ale jako zwyczaj niemiecki szybko została zlikwidowana. Kolejnym, zindentyfikowanym podczas spotkania, lokalnym zasobem tożsamościowym okazała się być historia Ludowego Klubu Sportowego Olimpia Pławniowice oraz dorobek jej charyzmatycznego twórcy i trenera pana Pięty. Jego postać i pracę dla projektu opracuje jego syn, również obecny na spotkaniu.

Ponadto, dzięki włączeniu osoby ks. dra Krystiana Worbsa, opiekuna Pałacu, najprawdopodobniej już we wrześniu spotkamy się w Pławniowicach ponownie, właśnie w pałacu, aby podsumować zebrane przez lokalną społeczność materiały do tutejszego archiwum społecznego. Gościem wrześniowego spotkania będzie pan Leszek Jodliński, autor tłumaczenia dziennika ks. Franza Pawlara, który jest wstrząsającą relacją świadka wydarzeń 1945 roku w Pławniowicach. Pokazuje mniej znaną, trudną, górnośląską historię. Lektura dziennika sprawia, że pałac w Pławniowicach już nigdy nie jawi się jak przedtem.

„ODRArium + SIZE. Społeczne Inicjacje Zasobów Etno” to jednoroczny projekt dofinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Kultura ludowa i tradycyjna, którego motywem przewodnim jest szeroko rozumiane dziedzictwo kulturowe związane z Odrą.

Opiekunki projektu: dr Małgorzata Tkacz-Janik, Danuta Cholewa z Centrum Dziedzictwa Kulturowego Instytutu im. Wojciecha Korfantego.

Patronat nad projektem objęło Polskie Towarzystwo Ludoznawcze – Oddział w Bytomiu.

Trzecie spotkanie projektowe odbędzie się pod egidą raciborskiego muzeum w Raciborzu, 19 czerwca.

Podsumowanie projektu – 5 listopada w siedzibie Instytutu im. Wojciecha Korfantego w Katowicach.

Już dziś serdecznie zapraszamy.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.