9 stycznia 2020

SocjoKato w styczniu – Nomadyczne miasto środkowoeuropejskie

14.01.2020 odbyło się kolejne spotkanie w ramach cyklu SocjoKato organizowane przez Polskie Towarzystwo Socjologiczne (oddział Katowicki) oraz Regionalny Instytut Kultury w Katowicach. Tym razem tematem spotkania było „Nomadyczne miasto środkowoeuropejskie”, a prelegentem dr Łukasz Moll (Uniwersytet Wrocławski).

Dyskusja wokół tego tematu – zaproponowanego przez gościa SocjoKato  – odnosiła się do następujących zagadnień:

  • Czy miasta środkowoeuropejskie albo wschodnio-środkowoeuropejskie istnieją i co byłoby dla nich wspólnym mianownikiem?
  • Czy posługiwanie się tymi pojęciami ma dzisiaj jakikolwiek analityczny sens?
  • Czy takie ich ujmowanie pozwala wyeksponować pewną regionalną i historyczną swoistość, która w jakimś zakresie miałaby nie przystawać do teorii zachodniocentrycznych?
  • Czy może dyskursy o naszym zacofaniu działają jak samospełniająca się przepowiednia i jedynie petryfikują ich wschodnią odrębność?

Prelegent pokazywał, iż odwieczne problemy, jakie towarzyszą nam, gdy chcemy jakoś przekonująco zdefiniować Europę Środkową czy Europę Środkowo-Wschodnią i wyznaczyć jej ramy, świadczą o pęknięciu, jakie nie przestaje nawiedzać idei Europy jako takiej.

Owo pęknięcie projektowane jest na wschodnie peryferia, które są obsadzane / obsadzają się / w roli niepełnej, niedojrzałej czy niewydarzonej Europy.

Tymczasem, jeżeli zrezygnujemy z dyskursów o peryferyjności, doganianiu i powrocie do Europy, jeżeli przestaniemy mierzyć dystans między Wschodem a Zachodem czy to w kategoriach czasowych, czy przestrzennych, zobaczymy, że ta monstrualność Europy Środkowej/Środkowo-Wschodniej, nie jest przeciwieństwem Europy.

Dyskursy takie są jej skrywaną alegorią.

To właśnie przez to, że Europa nie potrafi się ukonstytuować jako całość, musi odrzucać od swoich granic ubogich krewnych i intruzów. W tym pęknięciu kryje się jednak pewna pozytywna propozycja, pozwalająca pomyśleć Europę jako nomadyczną (nie)tożsamość.

Zaproponowane przez prelegenta ćwiczenie z wyobraźni kartograficznej miało pomóc badać i projektować przestrzeń i miasto w sposób lepiej przystający do współczesnych wyzwań migracji i wielokulturowości.

Gość SocjoKato dr Łukasz Moll jest absolwentem Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach – filozof i socjolog. Pracę doktorską z filozofii politycznej na temat Granice europejskiego uniwersalizmu w perspektywie poststrukturalistycznej filozofii politycznej, napisaną pod kierunkiem profesora Tomasza Czakonaobronił z wyróżnieniem w 2019 r.  Aktualnie jest zatrudniony jako adiunkt w Instytucie  Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego.  Kieruje projektem badawczym NCN  Idea Europy w kontekście kryzysu migracyjnego  realizowanym  w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN w Warszawie. Łukasz Moll jest również redaktorem czasopisma naukowego „Praktyka Teoretyczna”.

Publikuje artykuły poświęcone teorii dóbr wspólnych, filozofii politycznej motłochu i idei Europy. Informacje o jego dorobku na stronie uczelni UWr: LINK

SocjoKato to miejsce otwartych spotkań oczekujące na zainteresowanych uczestników, niezależnie od ich zawodowego statusu i profilu poglądów. Odkrywajmy wspólnie różnice i podobieństwa zbiorowych idei oraz przekonujmy się o zasadności naszej własnej argumentacji.