Uroczyste otwarcie granicznych meandrów Odry w Bohuminie – relacja

Dnia 29.06.2019 r., pod honorowym patronatem Marszałka Województwa Śląskiego Jakuba Chełstowskiego, odbyło się uroczyste otwarcie Granicznych Meandrów Odry. Impreza zorganizowana została z okazji 200-lecia podpisania Protokołu Bohumińskiego oraz Międzynarodowego Roku Odry w województwie śląskim przez Regionalny Instytut Kultury w Katowicach, Gminę Krzyżanowice oraz Miasto Bogumin. Była ona częścią programu „ODRAzu widać kulturę!” – projektu realizowanego do końca roku 2019 przez Regionalny Instytut Kultury w Katowicach.

Wydarzenie miało miejsce na granicy polsko-czeskiej w Chałupkach i Boguminie. Podczas części oficjalnej doszło do spotkania gospodarzy wydarzenia, organów władzy i ich reprezentantów w Hotelu Zamek w Chałupkach. Przeprowadzane rozmowy dotyczyły wielu ważnych kwestii związanych z przyszłością Odry oraz podmiotów nadodrzańskich. Na koniec spotkania uczestnicy wręczali sobie upominki i kwiaty. Pomimo oficjalnego charakteru spotkania oraz wielu podmiotów zajmujących się Odrą, przebiegało ono w przyjaznej atmosferze. Mieliśmy przyjemność przebywać w towarzystwie wielu ważnych gości. W spotkaniu udział wzięli: Gabriela Tomik (pełnomocniczka Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Lądowej ds. kontaktów z samorządami), dr inż. Ewa Owczarek-Nowak (pełnomocniczka Marszałka Województwa Śląskiego ds. Odry, Wisły i Żeglugi Śródlądowej), Przemysław Smyczek (Dyrektor Wydziału Kultury Urzędu Marszałkowskiego), Lumir Macura (Wiceburmistrz Bogumina), Grzegorz Utracki (Wójt Gminy Krzyżanowice), Ewa Widera (Urząd Gminy Krzyżanowice), Marcin Madzia  (Meander Odra Express, Bonaventura), Józef Tobola i Roman Stolfa (Klub Kajakowy Posejdon). Niestety, zaproszona na wydarzenie Konsul Generalna RP w Ostrawie- Izabella Wołłejko-Chwastowicz nie mogła zjawić się na wydarzeniu. W związku z tym wysłała oficjalny list z podziękowaniem za zaproszenie oraz wyrażającym aprobatę dla organizacji takiego wydarzenia.

Impreza rozpoczęła się oficjalnymi przemówieniami gości oraz gospodarzy na przystani w Starym Boguminie, po stronie czeskiej. Prelegenci podkreślali międzynarodowy charakter imprezy oraz opowiadali o idei symbolicznego otwarcia – już po raz siódmy – Granicznych Meandrów Odry. Przeprowadzone wystąpienia eksponowały również wyjątkowy charakter przedsięwzięcia ze względu na 200-lecie podpisania Protokołu Bohumińskiego oraz odnosiły się do projektu „ODRAzu widać kulturę!”. Fragment historycznego dokumentu sprzed dwustu lat został przeczytany w trzech językach: niemieckim, czeskim oraz polskim przez Marcina Madzię z Klubu Kajakowego „Meander”. Akt prawny jako pierwszy regulował przepisy dotyczące terenu Odry, a także został uznany za początek programowej rozbudowy Nadodrza. Przed rozpoczęciem spływu kajakowego odbył się „chrzest” wodniaków, którzy ruszali w podróż nurtem tej rzeki po raz pierwszy.

Po części oficjalnej miał miejsce cieszący się dużym zainteresowaniem i zakończony powodzeniem- spływ kajakowy. Trasa przebiegała na odcinku Stary Bogumin-Zabełków czyli przez około 4 kilometry. Uczestnicy spływu – osoby w różnym wieku i z różnych miast w Polsce i Republice Czeskiej – mogli podziwiać piękny obszar przyrodniczy objęty ochroną w programie Natura 2000. W spływie brali udział okoliczni mieszkańcy i przyjezdni – łącznie około dwustu polskich i czeskich kajakarzy oraz kajakarek. Z mety, chętni zostali przetransportowani do punktu początkowego, gdzie mogli zjeść obiad przygotowany specjalnie dla nich i nabrać sił do uczestnictwa w późniejszych atrakcjach.

W międzyczasie 150 dzieci – podopiecznych „Meander Odra Express”- brało udział w licznych warsztatach artystycznych i edukacyjnych prowadzonych na terenie Klubu Kajakowego „Meander”.

Po południu zainteresowani – zarówno uczestnicy spływu, jak i podopieczni „Meander Odra Express” – mogli cieszyć się brzmieniem gitary i głosem Grzegorza Płonki w ramach koncertu ,,uOdro, moja uOdro”. Muzyk zaprezentował piosenki związane z tematyką rzeczną, stare ludowe pieśni, które uczestnicy mogli wykonać wspólnie z artystą. Za pomocą twórczości m.in. Adolfa Dygacza oraz pieśni ludowych z Opolszczyzny Płonka ukazał sens zaprezentowanych przyśpiewek i melodii, które wyrażały miłość do rzeki. Artysta pokazał znaczenie rzeki z punktu widzenia kultury na przełomie lat i pozwolił widzom poznać choć część myśli społeczności, która zamieszkiwała te tereny kilka wieków temu. Oddał tym samym niezwykłość Odry w prostych melodiach i słowach zachowanych w oryginalnym dialekcie.

Bardzo dużym powodzeniem cieszyła się rekonstrukcja na wodzie w wykonaniu  grupy kajakowej Bonaventura, czeskich kajakarzy z klubu „Posejdon” oraz dzieci. Wykonawcy zaskoczyli zebranych wykonując niezwykle widowisko na kajakach. Występ można było oglądać z mostu Jubileuszowego Cesarza Franciszka Józefa I. Tematyką występu była rekonstrukcja z dnia podpisania Protokołu Bohumińskiego. Aktorzy występowali w strojach adekwatnych dla czasu tych wydarzeń. Zaprezentowano widzom nie tylko jakie panowały wtedy relacje międzynarodowe, ale także jak przebiegały prace w umacnianiu brzegów Odry, jak ciężko było w tamtych czasach oczyścić rzekę, jak niebezpieczne i odpowiedzialne zajęcia mieli pracownicy przydzieleni do tych czynności. Można powiedzieć, że dzięki artystom, widownia przeniosła się w czasie, a ich myśli „popłynęły” z nurtem rzeki do wydarzeń, które miały miejsce 200 lat temu.

Po pokazie na wodzie wszyscy mogli wspólnie wrócić pod wiatę na przejściu granicznym gdzie już przygotowywał się do występu zespół MuzyKajaka. Już przy pierwszych dźwiękach muzycy pierwszego na świecie zespołu muzyczno-kajakowego zapewnili uczestnikom świetną zabawę. Artyści nie pozwolili widzom się nudzić i stać w miejscu, ich utwory porwały publiczność. Występ był przedsmakiem przed następnym wydarzeniem: koncertem-potańcówką w wykonaniu kapeli ,,Dejcie pozór” . Ludzie mogli nauczyć się podstawowych kroków tanecznych, a także wziąć udział w zabawach tanecznych połączonym z edukacją muzyczną. Akustyczne instrumentarium – skrzypce, bęben obrotowy i klarnet – wprowadziły ludzi w radosny nastrój.

O zmierzchu, jako zwieńczenie całego wydarzenia, mogliśmy podziwiać niezwykły pokaz tańczących dronów- ,,ODRON-DRON DANCE SHOW”. Oświetlone maszyny tańczyły w powietrzu, ciesząc oko uczestników oraz układając się w przeróżne kształty. Kulminacyjnym momentem pokazu było ułożenie z dronów napisu „Odra”.

Cała impreza przebiegła pomyślnie, w rodzinnej atmosferze, przy dobrej pogodzie i świetnych atrakcjach. Dużym atutem przedsięwzięcia była współpraca wielu podmiotów, w tym grup oddolnych ze społeczności lokalnej jak np. Koło Gospodyń Wiejskich czy lokalne kluby kajakowe i stowarzyszenia. Uczestnicy dowiedzieli się wielu ważnych informacji na temat rzeki Odry, wzięli udział w przyjemnej lekcji historii, a całe wydarzenie uświadomiło jak ważnym dziedzictwem jest Odra. Kolejny raz w ramach projektu „ODRAzu widać kulturę” odczuliśmy, że Odra to rzeka, która łączy.