15 lutego 2019

Prace modernizacyjne w budynku Filharmonii Śląskiej

Trwają prace budowlane w budynku Filharmonii Śląskiej w Katowicach, w miejscu o niezwykłej historii. Z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, że sala koncertowa Filharmonii Śląskiej jest najstarszą salą koncertową w Katowicach. Początki budynku przy ulicy Sokolskiej sięgają 1873 roku, kiedy to przy ówczesnej ulicy Karlsstraβe 2 powstał gmach zwany Reichshalle, połączony z restauracją, do której wchodziło się od strony obecnego placu Wolności. W budynku znajdowała się sala koncertowa, w której odbywały się regularne koncerty. Ich pomysłodawcą był chórmistrz Oskar Meister z Berlina, przybyły do Katowic w 1872 roku. Dzięki jego działalności w Katowicach rozkwitło życie muzyczne. To właśnie on założył Instytut Muzyczny (ówczesną szkołę muzyczną), a w roku 1885 utworzył chór. W Reichshalle organizował towarzystwa śpiewacze i koncerty chórów. W sali koncertowej odbywały się również koncerty muzyki poważnej. Dnia 27 października 1901 roku w sali Reichshalle koncertował wybitny mąż stanu i pianista – Ignacy Jan Paderewski.

Po 1919 roku zlikwidowano znajdujący się w pobliżu browar, a na całej nieruchomości urządzono restaurację z Domem Koncertowym. W tej właśnie restauracji 16 lipca 1922 roku wojewoda śląski Józef Rymer wydał uroczyste śniadanie z okazji przyłączenia Górnego Śląska do Polski. Tutaj też przemawiał Wojciech Korfanty. W latach 1922-1937 budynek był własnością Związku Powstańców Śląskich, a lokal uzyskał nazwę „Restauracja Powstańców”. W okresie II wojny światowej dawna Reichshalle została zaadaptowana na Stadtfilharmonie, która funkcjonowała do 1943 roku. Od 1945 roku budynek jest siedzibą Państwowej Filharmonii w Katowicach.

Część łuków okazuje się gipsowymi atrapami

Długa, bogata i nie do końca przebadana historia sali koncertowej przy ul. Sokolskiej znajduje swój dalszy ciąg. Budynek jest obecnie rozbudowywany oraz modernizowany. Inwestycja współfinansowana jest przez budżet województwa śląskiego i ze środków Unii Europejskiej, z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Dzięki uprzejmości dyrektor Grażyny Szymborskiej miałam możliwość, wraz z dyrektorem Śląskiego Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Katowicach, obejrzeć wnętrze remontowanego budynku filharmonii. Są w nim skute tynki wewnętrzne, co pozwala prześledzić kolejne fazy przebudowy budynku i porównać je z zachowanymi projektami. Ciekawostką są stalowe słupy, zachowane w górnej kondygnacji wokół sali koncertowej, zamurowane prawdopodobnie w czasie przebudowy budynku w 1942 roku.

Odsłonięte stalowe słupy

Po skuciu tynków widoczne są kolejne fazy rozbudowy budynku

W wyniku modernizacji zabytkowy budynek zostanie nadbudowany o nowoczesną kondygnację, natomiast obok niego powstanie nowa część z małą salą koncertową na 110 miejsc oraz salą seminaryjną. Budynek zostanie dostosowany do współczesnych wymogów, muzycy zyskają nowoczesne zaplecze, a melomani będą mogli cieszyć się między innymi z klimatyzacji w sali koncertowej, korzystać z kawiarni i ze sklepu. Zakończenie prac planowane jest na 2012 rok, w tym czasie filharmonia zaprasza na koncerty do sali widowiskowej przy ul. Pszczyńskiej 6 w Katowicach-Giszowcu.

Tekst: Ewa Caban

2011

Opracowano na podstawie materiałów udostępnionych przez dyrektora naczelnego Filharmonii Śląskiej Grażynę Szymborską