Zakończenie działań zbrojnych III powstania śląskiego w lipcu 1921 r. nie rozstrzygnęło kwestii przynależności państwowej Górnego Śląska, który był obszarem spornym między Polską i Niemcami. Górnoślązacy, przystępując do powstań, chcieli zamanifestować swą wolę połączenia z Polską oraz wyrazić gotowość do prowadzenia walki zbrojnej.
Dramatyczne wydarzenia III powstania śląskiego miały oddźwięk na forum konferencji Rady Najwyższej w Paryżu, której obrady rozpoczęły się 8 sierpnia 1921 r. W wyniku braku możliwości wypracowania płaszczyzny porozumienia między przedstawicielami Francji, Włoch i Wielkiej Brytanii w sprawie Górnego Śląska postanowiono przekazać kwestię do ponownego rozpatrzenia Lidze Narodów. Wyłoniono zespół roboczy (tzw. komisję czterech), który 12 października przedstawił sprawozdanie z prac zawierające projekt podziału obszaru plebiscytowego wraz ze stosownymi dyrektywami. W dniu 20 października Rada Ambasadorów zatwierdziła projekt, przekazując decyzję przedstawicielom rządów polskiego i niemieckiego obecnym na paryskiej konferencji.
Postanowieniem mocarstw sprzymierzonych wytyczono przebieg granicy polsko-niemieckiej. Uzgodnienie technicznych kwestii przejęcia Górnego Śląska przez Niemcy i Polskę miało nastąpić w wyniku trójstronnych rokowań prowadzonych w Opolu pod nadzorem Komisji Międzysojuszniczej Rządzącej i Plebiscytowej (maj 1922). W tym samym czasie trwały rokowania polsko-niemieckie w Genewie, których celem było zawarcie przez strony umowy regulującej kwestie z zakresu gospodarki i ochrony praw mniejszości. Podpisanie tzw. konwencji genewskiej nastąpiło 15 maja 1922 r.
W trwających w Opolu rozmowach stronę polską reprezentował wiceminister Zygmunt Seyda, stronę niemiecka – poseł Paul Eckardt. Przedmiotem prowadzonych rozmów było przygotowanie projektów rozporządzeń dotyczących sposobu przekazania władzy rządom polskiemu i niemieckiemu przez Komisję Międzysojuszniczą Rządzącą i Plebiscytową oraz przeprowadzenie ewakuacji wojsk alianckich i zastąpienie ich wojskami polskimi i niemieckimi. W dniu 15 czerwca 1922 r. zainteresowane strony podpisały „Zarządzenia w przedmiocie oddania przez Komisję Międzysojuszniczą Rządzącą i Plebiscytową Górnego Śląska obszarów przyznanych Niemcom i Polsce na podstawie traktatu pokojowego podpisanego w Wersalu 28 czerwca 1919 r.” W tym samym dniu Komisja przekazała obydwu rządom stosowną notyfikację, która brzmiała: „Zgodnie z postanowieniami paragrafu 6 aneksu do artykułu 88 traktatu pokoju z Niemcami, podpisanego w Wersalu dn. 28 czerwca 1919 r., i paragrafu 4 decyzji głównych mocarstw sprzymierzonych z 20 października 1921 r. Rządząca i Plebiscytowa Komisja Międzysojusznicza Górnego Śląska zawiadamia rząd Polski, że w ciągu miesiąca, licząc od dnia dzisiejszego, ma on dokonać objęcia administracji terytorium Górnego Śląska uznanego za polskie, określonego przez granicę oznaczoną w paragrafie 1 decyzji głównych mocarstw z 20 października 1921 r. i ustaloną zgodnie z protokołem delimitacji tymczasowej z dn. 1 czerwca 1922 r., którego odpis wiarygodny załącza się. W tym celu wzywa się rząd Polski, aby zastosował się do postanowień dotyczących przekazania przez Rządzącą i Plebiscytową Komisję Międzysojuszniczą Górnego Śląska terytoriów przyznanych odpowiednio Niemcom i Polsce, a które to postanowienia, podpisane w dniu dzisiejszym w Opolu, ustalają terminy i warunki, w jakich ma odbyć się to przekazanie. Przewodniczący: Le Rond.” (Cyt. za: E. Długajczyk, Zmiana suwerenności na Górnym Śląsku w 1922 roku, „Zaranie Śląskie” 1972, z. 4, s. 338)
Wojsko polskie wkroczyło na przyznaną Rzeczpospolitej część Górnego Śląska 20 czerwca 1920 roku. Uroczystości przejęcia pięciu stref obszaru plebiscytowego zakończyły się 16 lipca podpisaniem w Katowicach aktu zjednoczenia Górnego Śląska z Polską.
Tekst: Aleksandra Goniewicz