Marzanna jako pożegnanie zimy oraz gaik wnoszący wiosnę wyróżniają się spośród obrzędów dorocznych i są prawdziwymi fenomenami w skali europejskiej. Zwyczaj odbywający się w pierwszych dniach wiosny polega na wynoszeniu ze wsi i topieniu lub paleniu kukły (marzanny) ubranej w kobiecy strój i osadzonej na drągu. Uroczystości towarzyszą specjalne pieśni. Kończą się przyniesieniem do osady, również przy wtórze pieśni, przystrojonego gaika, czyli choinki lub niedużego zielonego drzewka symbolizującego wiosnę. Obrzęd przetrwał do dziś w zasadniczo niezmienionej formie, jednak utracił pierwotny magiczny charakter na rzecz wesołej zabawy.
Tekst i zdjęcia: Danuta Cholewa