„Ślady ognia” to długofalowy, interdyscyplinarny program Śląskiego Centrum Dziedzictwa Kulturowego, działu Regionalnego Instytutu Kultury w Katowicach, poświęcony dziedzictwu hutniczemu województwa śląskiego. Składają się na niego działania o charakterze badawczym i dokumentacyjnym, projekty edukacyjne, społeczne oraz performatywne.
Hutnictwo i związane z nim górnictwo rud stanowi najstarszą bazę późniejszego wielkiego górnośląskiego przemysłu. Przez ponad dwieście lat współdziałanie hut i kopalń, metali i węgla stymulowało rozwój technologiczny największej europejskiej industrii, zmieniając nieodwracalnie lokalną wyobraźnię, pejzaż cywilizacyjny, kulturowy, społeczny i przyrodniczy.
Mimo to w dzisiejszej refleksji nad naszym dziedzictwem ogień zdecydowanie ustępuje tematowi czarnego złota. Ta dysproporcja przenosi się niestety również na poziom zjawisk bardziej dosłownych i przyziemnych. Huty i pamiątki po nich nieomal codziennie znikają z przestrzeni naszych miast – miast, których jedynym rodowodem niejednokrotnie jest właśnie huta. Huty znikają po kawałku – nie upadają ciężarem całej swojej dawnej masy. Osobno pada kuźnia, walcownia, stalownia, odlewnia…
Stopień zainteresowania mediów tematem hutniczym również zdaje się odzwierciedlać tę nierówność – na ekranach telewizorów i stronach gazet zwykle oglądamy protestujących górników. Na poziomie zwykłej, niepogłębionej kulturową refleksją, czysto wizualnej percepcji Śląsk to Barbórka, górniczy mundur i górnicza orkiestra dęta. A co wiemy o orkiestrach hutniczych, o obrzędowości i duchowości hutników – ogromnej niegdyś grupy zawodowej?
Walenty Rozdzieński we „Własnym konterfekcie” zamykającym słynną Officinę Ferrarię w imieniu hutników pisał: „na jutrzejszy dzień sobie nic nie zachowujemy”. Z dzisiejszej perspektywy słowa ta wydają się być spełniającym się na naszych oczach proroctwem. Podążając „Śladem ognia” podejmujemy próbę ocalenia, interpretacji i popularyzacji ogromnego obszaru dziedzictwa dzisiejszego województwa śląskiego.
O szczegółach informować będziemy na bieżąco za pośrednictwem naszej strony internetowej, facebooka i #sladyognia