Wystawy

DZIADY NOWOROCZNE I SZLACHCICE – NIEZWYKŁE TRADYCJE KOLĘDNICZE

Wystawa, przygotowana przez dra Roberta Garstkę – specjalistę Mobilnego Centrum Digitalizacji Instytutu im. Wojciecha Korfantego, etnologa, badacza, dokumentalistę, opowiada o tradycjach kolędniczych na ziemi żywieckiej.

Dziady i Szlachcice to tradycje, które można spotkać jedynie na ziemi żywieckiej w granicach województwa śląskiego. Dziady Noworoczne to wieloosobowa grupa mężczyzn wcielających się w różne postaci i kolędująca między domami w swoich miejscowościach, np. w Milówce, Żabnicy, Zwardoniu, Cięcinie, Ciścu od wczesnych godzin porannych w sylwestra oraz 1 stycznia.

Natomiast Szlachcice to znacznie mniejsza grupa kolędnicza, w skład której wchodzą postaci: szlachcic, góral, masarz, żyd i żydówka. Ta forma kolędnicza praktykowana 26 grudnia, w dniu wspomnienia św. Szczepana, spotykana jest jedynie w Zwardoniu, Kamesznicy, Szarym, Pietraszce i Soli.

Wystawę można wypożyczyć z siedziby Instytutu przy ul. Teatralnej 4 w Katowicach. Zapraszamy do kontaktu m.in. szkoły, muzea, domy kultury oraz inne ośrodki zainteresowane tematyką prezentacji. Szczegółowe informacje można uzyskać wysyłając maila na adres: r.garstka@instytutkorfantego.pl lub kontaktując się telefonicznie: +48 32 201 77 81.

Wystawa „Wojciech Korfanty – Człowiek w Meloniku”

Wystawa Człowiek w meloniku. Wojciech Korfanty to propozycja Instytutu skierowana do odbiorców sztuk wizualnych. Wojciech Korfanty to polityk, dziennikarz, emigrant, erudyta, poliglota, którego szczytowy punkt działalności przypadł na okres dwudziestolecia międzywojennego.

Wystawa powstała w oparciu o bogaty materiał źródłowy, znajdujący się w zasobach krajowych i zagranicznych. Inspiracją i motywem przewodnim była twórczość belgijskiego surrealisty René Magritte’a. Korfantego poznajemy poprzez anegdoty, osobisty humor sytuacyjny, czy urokliwe smaczki z życia prywatnego. Zaprezentowane oryginalne wypowiedzi Korfantego, zdjęcia ze zbiorów muzealnych w kraju i za granicą, wycinki prasowe, prywatna korespondencja składają się na obraz człowieka o niezwykle silnej osobowości.

Autorom koncepcji zależało na uwspółcześnieniu odbioru i oddaniu dynamizmu działań człowieka, któremu bliskie były idee wolności, niepodległości, nowoczesności, ekspresji wypowiedzi, trafnej riposty, nastawienie na człowieka, sprawczości i erudycji.

„Korfanty to wysoki blondyn; z tymi swoimi włosami, zębami i niebieskimi oczami wygląda jakby śmiał się, nawet gdy wpada w złość. To człowiek o wielkiej, wręcz brutalnej energii. Przyjął mnie w piżamie, a pierwsze co zrobił, to podzielił się ze mną śniadaniem…” – w ten żywiołowy sposób opisuje Korfantego w 1921 roku francuski korespondent „Le Matin”, Henry de Korab.

Dane techniczne: wystawa składa się z sześciu bloków tematycznych zgrupowanych po 3 segmenty (tryptyki), zatytułowanych: Człowiek w meloniku. Wojciech Korfanty, Józef i Karolina, Słowiański Bożyc, Korfantio triumphans, Dyktator, Starcie tytanów; do prezentacji paneli zastosowano system wystawienniczy typu OCTA; wymiary – pojedynczy panel: 80 cm x 150 cm; wymiary po zamieszczeniu w systemie OCTA: 85 cm x 200 cm; wymiary przykładowego tryptyku: 200 cm x 255 cm.

Szczegółowe informacje o wystawie

Walory kulturowe ziemi częstochowskiej – obrzędowość doroczna, strój ludowy, tradycyjna zabudowa

Wystawa fotografii przedstawia wybrane elementy materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego ziemi częstochowskiej, będące przedmiotem badań w projekcie „Ziemia częstochowska – obrzędowość doroczna oraz tradycyjna zabudowa”, który uzyskał dofinansowanie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Dokonany wybór fotografii prezentuje wybrane obrzędy doroczne, m.in. nabożeństwa majowe przy kapliczkach, zwyczaje ostatkowe: misie i cyganki. Unikatowe tradycje w skali całego województwa śląskiego to np.: stawianie ziela w Ślęzanach, misinki w Zarębicach, turki – straże grobowe z Koziegłówek, strzelanie z kalafiorków w Kruszynie czy zdobienie przydrożnych krzyży palmami wielkanocnymi we wsi Kuźnica Nowa. Ponadto zaprezentowane na wystawie są przykłady dawnej wiejskiej zabudowy i małej architektury sakralnej, zabytkowe nagrobki czy elementy stroju ludowego. Wystawa ukazuje bogactwo kulturowe regionu częstochowskiego, które pragniemy przybliżyć szerszemu gronu odbiorców.

Dane techniczne: wystawa prezentowana jest na 14 rollupach, mocowanych do plastikowych stojaków. Konstrukcja lekka i łatwa do transportu. Wystawa udostępniania jest nieodpłatnie.

Pobierz wystawę

„Poza Zasięgiem. Powstanie Styczniowe (1863-1864)”

Poza zasięgiem – tak można określić tereny Górnego Śląska wobec zasięgu Powstania styczniowego. Górny Śląsk nie był bowiem pod zaborami, nie był też obszarem walk w trakcie zrywów niepodległościowych w latach 1795-1918. Okazuje się jednak, że Śląsk, choć oddzielony przez wieki od Polski, odegrał swoją rolę w powstaniu. Jak podkreślają autorzy wystawy, historia opowiadana przez wystawę z jednej strony jest uniwersalną lekcją historii o jednym z najważniejszych zrywów niepodległościowych w historii Polski, a z drugiej strony przedstawiona została w niej unikalna, górnośląska perspektywa powstania.

Dane techniczne: ekspozycja składa się z 13 segmentów na utwardzonym materiale PCV (każdy o wymiarach 81 cm x 121 cm), które są ustawiane na stelażach.

#ŚląskWspólnaSprawa

Wystawa „#ŚląskWspólnaSprawa” to materiał popularnonaukowy przygotowany w związku ze stuleciem powrotu części Górnego Śląska do Polski. Wystawa omawia związany z tym proces odbudowy polskiej państwowości oraz roli tego wyjątkowego regionu w historii Polski. Województwo śląskie posiadało sporą autonomię po nadaniu mu Statutu Organicznego w 1921 roku. Ekspozycja przypomina najważniejsze fakty i postaci historyczne, przybliża elementy tradycji jak i nowych ówcześnie zjawisk. Sporo miejsca poświęcono architekturze i kulturze, które wyróżniały się na tle II Rzeczpospolitej.

Dane techniczne: ekspozycja składa się z 16 plansz w rozmiarze A1 (59,4 cm x 84,1 cm), jednak jak najbardziej można je również wykorzystać w mniejszych formatach.

Pobierz wystawę

60 na 100. Sąsiadki

Wystawa „60 na 100. SĄSIADKI. Głosem Kobiet o powstaniach śląskich i plebiscycie” ukazuje 30 kobiet z przełomu XIX i XX wieku, których dzieje tworzą nową, bo pisaną kobiecymi losami, opowieść o śląskich zrywach powstańczych i akcji plebiscytowej. Postaci są zaprezentowane w postaci memów Marty Frej. Wystawę najlepiej prezentować wraz z oprowadzaniem kuratorskim i/lub warsztatami, które możemy poprowadzić, jak również przeszkolić na miejscu osobę z instytucji wypożyczającej wystawę.

Dane techniczne: 31 banerów z planszą otwierającą; banery w postaci „pajączków” o wymiarach 180 x 80 cm; lekkie, łatwe w montażu/demontażu i transporcie.
Uwaga: wystawa dostępna dopiero od sierpnia 2020 r.

Czas niezwykły. Obrzędowość doroczna na Górnym Śląsku

Wystawa fotografii ilustruje wybrane zwyczaje i obrzędy, praktykowane w tej części historycznej ziemi górnośląskiej, która leży obecnie w granicach administracyjnych województwa śląskiego i opolskiego. Wystawa prezentuje współczesne i archiwalne zdjęcia, promujące bogactwo kulturowe tego terenu.

Wystawa jest pokłosiem etnograficznych badań terenowych i dokumentacji fotograficznej, które zostały podjęte w projekcie Mapa Obrzędowa Górnego Śląska. Więcej informacji o projekcie – CZYTAJ!

Dane techniczne: liczba plansz: 9 lub 10 (w zależności od formy montażu) / wymiary plansz: 200 cm x 80 cm / sposób prezentacji: standy.

Tajemnice czeladzkich kapliczek

Wystawa „Tajemnice czeladzkich kapliczek” powstała w ramach projektu „EtnoŚląskie+” i prezentuje dokumentację czeladzkiego dziedzictwa kulturowego. Zobaczyć na niej możemy fotografie autorstwa Roberta Garstki, przedstawiają one kapliczki i krzyże z Czeladzi. Więcej informacji o projekcie – CZYTAJ!

Dane techniczne: liczba planszy: 10 / wymiary planszy: 50 cm x 70 cm / sposób prezentacji: zdjęcia w ramach gotowych do zawieszenia.

Zajazd na rynku w Sławkowie, archiwum Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, 1951 rok

Tropem badaczy Zagłębia Dąbrowskiego

Wystawa autorstwa Roberta Garstki i Bartosza Gawlika jest efektem kilkuletniej obecności na terenie Zagłębia Dąbrowskiego. Na wystawę składają się zdjęcia archiwalne (pozyskane od muzealnych partnerów projektu oraz osób prywatnych) i fotografie wykonane współcześnie, prezentujące wybraną obrzędowość doroczną i rodzinną, jak również tradycyjne budownictwo. Więcej informacji o projekcie – CZYTAJ!

Dane techniczne: liczba planszy: 24 / wymiary planszy: 45 cm x 65 cm / sposób prezentacji: zdjęcia w ramach gotowych do zawieszenia.

Sobótki, Niegowa 2014, fot. R. Garstka

Tropem Kolberga

Wystawa jest efektem etnograficznych badań terenowych, które na terenie Zagłębia Dąbrowskiego prowadził ówczesny Regionalny Ośrodek Kultury w Katowicach. Kolekcja gromadzi fotografie przedstawiające tradycyjne budownictwo oraz obrzędowość doroczną i rodzinną Zagłębia Dąbrowskiego. Autorzy fotografii: Bartosz Gawlik oraz Robert Garstka. Wystawa powstała w ramach realizacji projektu Tropem Kolberga – etnograficzne badania terenowe Zagłębia Dąbrowskiego dofinansowanym ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Kolberg 2014 – Promesa”. Więcej informacji o projekcie – CZYTAJ!

Dane techniczne: liczba planszy: 31 / wymiary planszy: 43 cm x 63 cm / sposób prezentacji: zdjęcia w ramach gotowych do zawieszenia.

fot. Robert Garstka

Świat obok nas

Wystawa stanowi fotograficzną dokumentację dziedzictwa kulturowego województwa śląskiego. Kolekcja wprowadza w niezwykły świat obrzędów, rytuałów i zwyczajów. Zdjęcia powstały jako wypadkowa pasji autora – Roberta Garstki i jego fotograficznych poszukiwań oraz pracy w ramach projektów „Regionalny Wirtualny Album Obrzędowy” i „Platforma E-Usług Kulturalnych”, realizowanych przez ówczesny Regionalny Instytut Kultury w Katowicach. Dokumentację filmową prezentacji wystawy można zobaczyć pod linkiem. Więcej informacji o projekcie – CZYTAJ!

Dane techniczne: liczba planszy: 13 / wymiary planszy: 41 cm x 63 cm / sposób prezentacji: zdjęcia w ramach drewnianych gotowych do zawieszenia.

Jak wypożyczyć?

Wystawy

Wystawy