Mapa Obrzędowa Górnego Śląska

Przez 18 miesięcy zespół 10 badaczy odwiedzili setki miejscowości w województwie śląskim i opolskim i przejechał prawie 10 000 kilometrów, by prowadzić prace nad dokumentacją zwyczajów i obrzędów dorocznych występujących na terenie Górnego Śląska.

Projekt realizowany był przez Regionalny Instytut Kultury w Katowicach (obecnie Instytut Korfnatego), przy wsparciu partnera strategicznego – Muzeum Śląskiego w Katowicach, a także partnerów: Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu i Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.

Od października 2018 roku dostępne są jego efekty:

– strona internetowa z interaktywną mapą i kalendarzem, na której odnaleźć można konkretne obrzędy: www.mapaobrzedowa.pl,

– mobilna wystawa fotografii (którą można wynająć) DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ

– bezpłatna publikacja popularno-naukowa „Czas niezwykły. Obrzędowość doroczna na Górnym Śląsku” dostępna w wersji drukowanej (nakład ograniczony) i on-line – POBIERZ TERAZ.

Warto zaznaczyć, że podobne wydawnictwo dotyczące badanego terenu nie zostało wydane w ostatnich kilkudziesięciu latach. Publikacja ukazuje współczesny obraz obrzędowości górnośląskiej, jej kondycji i aktualnego występowania w terenie, przy jednoczesnym odwołaniu do fotografii archiwalnych.

„Mapa Obrzędowa Górnego Śląska” to dwuletnie badanie etnograficzne realizowane przez Regionalny Instytut Kultury w Katowicach (obecnie Instytut Korfantego). Projekt został dofinansowany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Badanie i prace dokumentacyjne prowadzone były na terenie województwa śląskiego i opolskiego i dotyczyły żywych do dziś zwyczajów i obrzędów dorocznych. Celem badań było ukazanie skali zmian, jakie zaszły na historycznej ziemi górnośląskiej na przestrzeni ostatnich lat oraz pokazanie motywacji przyświecającej społecznościom pielęgnującym lokalne tradycje.

W ramach projektu wykonano rozbudowaną dokumentację fotograficzną poświęconą obrzędowości górnośląskiej. Szczególną uwagę skupiono na 5 zwyczajach: Bożym Ciele (dywanach kwietnych), procesjach agrarnych (pieszych, konnych, w intencji), Klekotaniu, Wodzeniu niedźwiedzia i Mikołajach. W kilkudziesięciu wybranych miejscowościach, w których te zwyczaje są praktykowane przeprowadzono badania kwestionariuszowe z dawnymi i obecnymi członkami grup obrzędowych.

Mapa Obrzędowa Górnego Śląska to:

Prawie 10 tysięcy kilometrów w podróży

461 Wyselekcjonowanych zdjęć

100 badań kwestionariuszowych

66 Udokumentowanych obrzędów

10 badaczy

7 materiałów filmowych